Przerwa świąteczna to nie urlop nauczyciela - harmonogram ustala dyrektor

Przerwa świąteczna to czas wolny od zajęć dydaktyczno-wychowawczych - ale choć uczniowie mają wolne, to już niekoniecznie ich nauczyciele. Choć na ogół nie ma z tym problemu i szkoły w tym czasie nie pracują, to przerwa świąteczna - w odróżnieniu od ferii zimowych - nie jest tożsama z urlopem. Dyrektor szkoły może zdecydować o ewentualnym zorganizowaniu w tym czasie zajęć opiekuńczych. Choć na ogół nie ma z tym większych problemów i wolne mają zarówno uczniowie, jak i nauczyciele, zdarzają się spory o to, czy szkoła musi w czasie przerwy świątecznej zapewnić uczniom opiekę. Choć dyrektor szkoły nie ma obowiązku zapewnienia opieki świetlicowej i zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych, to może podjąć decyzję, że takie zajęcia zorganizuje. Zazwyczaj robi to w ten sposób, że przeprowadza ankietę wśród rodziców - zwłaszcza młodszych dzieci i jeżeli zgłoszą taką potrzebę, takie zajęcia organizuje.

Terminy przerw świątecznych w rozporządzeniu

Zimowa przerwa świąteczna trwa od 23 grudnia do 31 grudnia - tę kwestię reguluje par. 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie organizacji roku szkolnego. Jeżeli dyrektor szkoły stwierdzi, że istnieje potrzeba zapewnienia dzieciom opieki np. w Wigilię, może przydzielić nauczycielom zajęcia w tym czasie. Przerwa świąteczna to czas wolny od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Choć dyrektor szkoły nie ma obowiązku zapewnienia opieki świetlicowej i zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych, to może podjąć decyzję, że takie zajęcia zorganizuje. Po dokonaniu diagnozy potrzeb rodziców, których dzieci uczą się w danej szkole, dyrektor szkoły może zdecydować o ewentualnym zorganizowaniu zajęć opiekuńczych. - Jednym z celów statutowych szkoły jest funkcja opiekuńcza szkoły. Jeżeli dyrektor, po dokonaniu rozpoznania wśród rodziców, ustali, że istnieje zapotrzebowanie na realizację zajęć opiekuńczych w okresie przerwy świątecznej, wówczas może wydać nauczycielom polecenie zobowiązujące ich do obecności w szkole - tłumaczy Krzysztof Lisowski, prawnik, specjalista od prawa oświatowego.

Zajęcia opiekuńczo-wychowawcze również zdalnie

Również radca prawny Maciej Sokołowski, specjalizujący się w prawie oświatowym wskazywał, że możliwe jest zobowiązanie nauczyciela do zapewnienia w dniach roboczych przerwy świątecznej obsady zajęć opiekuńczo-wychowawczych. W pandemii zajęcia opiekuńczo-wychowawcze mogły odbywać się zdalnie (w związku z rozporządzeniem zawieszającym naukę stacjonarną). W tym roku szkoły pracują jednak normalnie - zgodnie ze znowelizowanymi we wrześniu przepisami ustawy - Prawo oświatowe art. 125a, który wprost stanowi, że zajęcia w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce zawiesza się, na czas oznaczony, w razie wystąpienia na danym terenie: zagrożenia bezpieczeństwa uczniów w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych ,temperatury zewnętrznej lub w pomieszczeniach, w których są prowadzone zajęcia z uczniami, zagrażającej zdrowiu uczniów, zagrożenia związanego z sytuacją epidemiologiczną, nadzwyczajnego innego zdarzenia zagrażającego bezpieczeństwu lub zdrowiu uczniów.

Przedszkola na innych zasadach

Inne zasady stosuje się do dzieci objętych wychowanie przedszkolnym. Mają one prawo do opieki w trakcie całego roku szkolnego z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący, na wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola. Jeżeli nie ma rady przedszkola wniosek składają

wspólnie dyrektor i rada rodziców. Co do zasady działają zatem również w czasie przerwy świątecznej - i tak jest w tym roku szkolnym, działanie przedszkoli nie zostaje zawieszone. Dyżury opiekuńcze podczas przerwy świątecznej, o ile zostaną zarządzone przez dyrektora szkoły, są zajęciami opiekuńczymi wynikającymi z celów statutowych szkoły. Ani kodeks pracy, ani Karta Nauczyciela nie przewidują dodatkowego wynagrodzenia za stawienie się do pracy w czasie przerwy świątecznej. Zajęcia wychowawczo-opiekuńcze prowadzone w tym czasie nie są bowiem godzinami ponadwymiarowymi ani nadliczbowymi.

Bez dodatkowego wynagrodzenia za pracę w czasie przerwy

Podczas przerwy świątecznej nauczyciel nie ma urlopu wypoczynkowego, więc dyrektor może polecić mu opiekę nad uczniami podczas organizowanych przez szkołę zajęć. Nauczyciele pozostają do dyspozycji dyrektora w dni robocze. Zupełnie inny status mają ferie zimowe, podczas których nauczycielowi przysługuje urlop. Chociaż oczywiście przepisy dają dyrektorowi możliwość wezwania pedagoga do szkoły, to można to zrobić tylko w określonych w ustawie przypadkach - nie należy do nich organizacja zajęć wychowawczo-opiekuńczych. - Dyżury opiekuńcze podczas przerwy świątecznej, o ile zostaną zarządzone przez dyrektora szkoły, są zajęciami opiekuńczymi wynikającymi z celów statutowych szkoły - podkreśla Krzysztof Lisowski. Ani kodeks pracy, ani Karta Nauczyciela nie przewidują dodatkowego wynagrodzenia za stawienie się do pracy w czasie przerwy świątecznej. Zajęcia wychowawczo-opiekuńcze prowadzone w tym czasie nie są bowiem godzinami ponadwymiarowymi ani nadliczbowymi.

Ferie to urlop

Inaczej jest w czasie ferii zimowych - wtedy nauczyciel przebywa na urlopie wypoczynkowym.

W tym roku szkolnym ferie przypadają:

16 stycznia - 29 stycznia 2023: lubelskie, łódzkie, podkarpackie, pomorskie, śląskie

23 stycznia - 5 lutego 2023: podlaskie, warmińsko-mazurskie

30 stycznia - 12 lutego 2023: kujawsko-pomorskie, lubuskie, małopolskie, świętokrzyskie, wielkopolskie

13 lutego - 26 lutego 2023: dolnośląskie, mazowieckie, opolskie, zachodniopomorskie

Nauczyciele w placówkach nieferyjnych (np. przedszkolach) korzystają w skali całego roku z 35 dni urlopu w czasie ustalonym w planie urlopów, niezależnie od ferii obowiązujących w placówkach feryjnych. Zatem wszystko zależy od wniosków urlopowych złożonych przez nauczycieli.

Autor: Monika Sewastianowicz